REDUCE 3. Het FODMAP-dieet

Heb je PDS dan werken je darmen niet helemaal zoals zij zouden moeten werken. Dit kan liggen aan de spieren maar ook de bacteriën in onze dikke darm (microbiota) zijn erg belangrijk. Het kan zo zijn dat deze darmbewoners uit door verkeerde verwerking van voeding bepaalde stoffen maken waar een PDS-patiënt last van krijgt. We noemen dat gisten of fermentatie als het over koolhydraten gaat. In ons vorige artikel hebben wij toegelicht hoe een eliminatie dieet in zijn werk gaat. Een specifiek eliminatiedieet voor PDS patiënten, is het FODMAP-dieet. Het FODMAP-dieet concentreert zich op de verstoorde fermentatie van koolhydraten. FODMAP staat voor Fermentation of Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides And Polyols. Wanneer koolhydraten uit een van deze FODMAP groepen door de bacteriën in onze dikke darm gefermenteerd worden, ontstaan er stoffen en gassen die kunnen leiden tot klachten. Met een gespecialiseerde diëtist maakt de patiënt een plan om voedsel dat veel FODMAPs bevat te laten staan. De verschillende FODMAPs worden daarna één voor één weer opnieuw geïntroduceerd. Dit heet het FODMAP-dieet. Dit dieet kost veel tijd en aandacht. Het kan zeker twee maanden duren voordat duidelijk is of dit een succesvolle behandeling is of niet.

FODMAP arm

Op de Monash universiteit van Melbourne hebben Peter Gibson en Susan Shepherd het FODMAP-dieet ontwikkeld. Dit is een strikt dieet die een aantal voedingsmiddelen uitsluit waarna er gekeken wordt welke voedingsmiddelen er klachten geven. Het is een eliminatie en herintroductie dieet.
Dit dieet laat zeer positieve resultaten zien bij patiënten met PDS. Uit onderzoeken blijkt dat bij maar liefst 75% van alle deelnemers aan het dieet de klachten afnemen of zelfs verdwijnen.

Bij de naam FODMAP staat, zoals je eerder las, elke letter voor een groep koolhydraten waarbij uit onderzoek is gebleken dat deze voor klachten kunnen zorgen. De Nederlandse vertaling van de afkorting is: fermenteerbare oligo-, di-, monosacchariden en polyolen. Deze groepen koolhydraten kunnen niet goed worden opgenomen in de darm bij mensen met PDS en zorgen voor problemen in de darm, zoals gasvorming, obstipatie en diarree.
Door het FODMAP arm dieet te volgen verminderen of verdwijnen de klachten en kan er gekeken worden welke voedingsmiddelen goed en welke er minder goed verdragen kunnen worden en in welke hoeveelheid.
Eliminatie-herintroductie

De eliminatie en introductie (ook eliminatie – provocatie genoemd) bij PDS / FODMAP werkt als volgt. Je gaat er eerst voor zorgen dat je een periode, minimaal drie dagen, geen klachten hebt. Daar kun je voor zorgen door het FODMAP arm dieet te volgen. Na die periode waarin je geen FODMAPs eet, ga je de diverse groepen testen. Het is namelijk niet zo dat iedereen altijd van alle groepen last krijgt. Het kan best zo zijn dat je maar van één of twee groepen FODMAPs last krijgt. Het is dan ook niet nodig om alle groepen uit je dieet te halen. Het kan zelfs zo zijn dat je op enkele voedingsmiddelen in een groep wel reageert, maar niet op alle. Alles weglaten voor lange tijd raden wij ook ten strengste af omdat je dan een onnodig strenge dieet aanhoudt.

Het introduceren van de producten gaat als volgt:

Dag 1: eet een kleine portie (halve of minder dan normaal) van het te testen product. Heb je klachten? Dan moet je gelijk stoppen! Heb je geen klachten? Dan ga je door met dag 2.
Dag 2: eet de dubbele hoeveelheid van dag 1 van het te testen product. Heb je klachten? Dan moet je gelijk stoppen! Heb je geen klachten? Dan ga je naar dag 3.
Dag 3: eet de drie-dubbele hoeveelheid van dag 1 van het te testen product. Heb je klachten? Dan moet je stoppen! Wacht drie dagen voordat je een volgend product gaat testen. Heb je geen klachten? Dan weet je dat je dit product gewoon kunt eten! Je kunt door met het testen van het volgende product!

Let op! Het FODMAP-dieet is geen dieet die je even snel zelfstandig kunt volgen met snelle resultaten. Dit dieet wordt bij voorkeur gevolgd met hulp van een begeleidend programma en onder begeleiding van een diëtist die bekend is met het FODMAP-dieet. De diëtist kijkt of je het dieet juist volgt en geen tekorten binnen je voeding oploopt.

In ons volgende REDUCE-methode bericht delen wij meer informatie over probiotica.

Wil jij meer en up-to-date informatie over het FODMAP-dieet ontvangen? Meld je dan hier aan voor de FODMAP-nieuwsbrief.