Zoet is samen met zout de meest gewaardeerde smaak. Zoetheid wordt vooral veroorzaakt door suikers.
Suiker behoort tot de koolhydraten. Ieder mens heeft koolhydraten nodig om aan energie voor het lichaam te komen. Als je gezond eet, komt 40 tot 70 procent van de dagelijkse energie uit koolhydraten. Koolhydraten zijn in te delen in verteerbare en onverteerbare koolhydraten. Suiker behoort tot de verteerbare koolhydraten (evenals zetmeel in bijvoorbeeld aardappelen en pasta.) Voedingsvezels behoren tot de niet verteerbare koolhydraten. Ze worden niet opgenomen in de dunne darm maar voeren hun taak uit (belangrijke functie bij de stoelgang) en worden daarna in de dikke darm afgebroken. Uit de verteerbare koolhydraten, suiker en zetmeel, kan glucose worden gemaakt. Glucose levert energie aan het lichaam, en is de enige vorm van energie die de hersenen kunnen gebruiken. Wanneer er teveel koolhydraten worden gegeten (meer dan 70 energieprocent), kan dit niet alleen klachten opleveren zoals eerder zijn genoemd, maar dit kan ook als gevolg hebben dat er te weinig eiwitten en vetten worden genuttigd.
Overgevoelig of niet?
Er kan nog niet echt gesproken worden van ‘overgevoeligheid voor suiker’, omdat hierover nog geen wetenschappelijk bewijs is. Het kenmerk van voedselovergevoeligheid is dat een kleine hoeveelheid van een bepaald voedingsmiddel klachten geeft, terwijl dit door anderen wel goed wordt verdragen. Bij suiker is echter geen bewijs dat een kleine hoeveelheid klachten kan leveren. Het kan wel voorkomen dat iemand klachten krijgt na het gebruik van teveel suiker. In dat geval is het belangrijk dat de huisarts (en diëtist) onderzoeken of het echt hieraan ligt voordat er een dieet wordt gevolgd.
Suiker en hyperactiviteit
Er zijn verschillende wetenschappelijke onderzoeken geweest die bewijzen dat er geen directe relatie is tussen suikergebruik en hyperactiviteit. Het is dus niet zinvol om een suikervrij dieet te gaan volgen. Wel is het zo dat een onvolwaardige voeding en teveel suiker klachten kunnen veroorzaken zoals buikpijn en diarree. Dit kan weer resulteren in onrustig en vervelend gedrag. Andere klachten die kunnen optreden bij teveel gebruik van suiker zijn hoofdpijn, vermoeidheid en gevoel van algehele malaise.
Wanneer is gediagnosticeerd dat de klachten veroorzaakt zijn door overmatig suikergebruik, kan er met behulp van een diëtist een dieet worden samengesteld waarbij de hoeveelheid suiker beperkt wordt. Nogmaals, het is dus onnodig om alle producten met suiker te vermijden.
Op het etiket
De volgende benamingen kunnen allemaal voor suiker gebruikt worden: kristalsuiker, glucose, druivensuiker, dextrose, fructose, vruchtensuiker, galactose, sucrose, rietsuiker, bietsuiker, tafelsuiker, lactose, melksuiker, maltose, moutsuiker, kristalsuiker, suiker klontjes, slimmetjes, kandij, basterdsuiker, poedersuiker, stropen, fructose, ruwe rietsuiker, geleisuiker.
Nog wat tips:
Ongeraffineerde suiker is eerder geelachtig of bruin van kleur.
Producten die ongeraffineerd zijn: fruit, groenten, aardappelen, volle granen , peulvruchten en volkoren producten zoals volle rijst, volkorenpasta, spelt, boekweit, gerst, couscous
In een biologische winkel heb je veel producten zonder geraffineerde suikers, waaronder vleeswaren zonder dextrose.
Zonnatura heeft producten zonder geraffineerde suikers, bijvoorbeeld jam en appelstroop.
Mis je de zoetigheid? Probeer dan lang te kauwen. Zowel granen, peulvruchten als groenten worden zoeter als je langer kauwt.
Fructose is vruchtensuiker. Het heeft een veel lagere glycemische index (circa 15) dan glucose en wordt daarom door mensen met problemen van de bloedsuikerspiegel meestal goed verdragen, maar sommigen verdragen ook geen zoet fruit, dat relatief veel fructose bevat.
Graanstroop of moutstroop bevat maltose. Dit is een verbinding tussen 2 moleculen glucose. Om deze moleculen te kunnen ‘verteren’ is het enzym maltase nodig. Omdat veel mensen dit enzym maar beperkt aanmaken, kunnen mensen met problemen rond de bloedsuikerspiegel, graanstropen vaak redelijk tot goed verdragen. Als graanstropen langdurig gebruikt worden, kan het lichaam meer maltase gaan aanmaken, waardoor alsnog overgevoeligheid ontstaat voor graanstropen. Rijstmoutstroop, gerstmoutstroop en maismoutstroop behoren tot de graanstropen. In de meeste natuurvoedingswinkels kunt u deze moutstropen kopen.
Oersuiker (of oerzoet) is ongeraffineerd gedroogd suikerrietsap. Het sap van het suikerriet wordt gefilterd, ingedampt en vervolgens tot kleine korrels vermalen. In tegenstelling tot de (ruwe) rietsuiker zijn in oerzoet alle voedingsstoffen en mineralen nog aanwezig. Oersuiker is daarom minder slecht voor het lichaam dan geraffineerde suikers
Ruwe rietsuiker bevat meer vitamines en mineralen dan de ‘gewone’ witte suiker.